Obrót prawny z Białorusią w sprawach cywilnych

Obrót prawny z Białorusią regulowany jest Umową między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Białoruś o pomocy prawnej i stosunkach prawnych w sprawach cywilnych, rodzinnych, pracowniczych i karnych, sporządzoną w Mińsku dnia 26 października 1994 r. Dz.U.1995.128.619

Link do umowy dla użytkowników Lexa: https://sip.lex.pl/#/act/16797127

Nadto zastosowanie ma Porozumienie między Ministerstwem Sprawiedliwości Rzeczypospolitej Polskiej a Ministerstwem Sprawiedliwości Republiki Białoruś, Sądem Najwyższym Republiki Białoruś i Naczelnym Sądem Gospodarczym Republiki Białoruś o bezpośrednim porozumiewaniu się sądów w zakresie udzielania pomocy prawnej, zawartego w Mińsku dnia 13 lutego 2009 r. M.P.2012.883

Link do porozumienia dla użytkowników Lexa: https://sip.lex.pl/#/act/17927219

Zakres pomocy prawnej objęty umową:

- dokonywanie czynności procesowych,

- sporządzanie, przesyłanie i doręczanie dokumentów,

- przesyłanie akt w sprawach cywilnych, karnych i innych,

- udzielanie informacji o praktyce sądowej i o obowiązującym ustawodawstwie.

Doręczenia:

Umowa przewiduje doręczanie przesyłek sądowych na terenie Białorusi za pośrednictwem konsulów (tylko polskim obywatelom) oraz za pośrednictwem sądów.

Porozumienie przewiduje bezpośredni tryb porozumiewania się sądów (co oznacza, iż bez pośrednictwa prezesów SO i Ministerstwa Sprawiedliwości adresujemy i wysyłamy wniosek na właściwy sąd) .

Wykaz właściwych sądów wraz z ich adresami zawarty jest w załączniku poniżej.

Wniosek o doręczenie sporządzić należy na dwujęzycznym formularzu. Formularz – w załączniku poniżej.

Formularz wniosku generalnie nie wymaga tłumaczeń, gdyż wpisujemy do niego tylko dane osobowe, adresowe. Wykaz dokumentów do doręczenia można przetłumaczyć w powszechnie dostępnych darmowych translatorach, bez korzystania z pomocy tłumacza. Dokumenty podlegające doręczeniu nie wymagają tłumaczeń, ale zostaną wówczas doręczone wyłącznie, jeśli adresat zgodzi się je dobrowolnie przyjąć (wówczas w formularzu zaznaczamy punkt „B” zwykłe oddanie adresatowi).

Sądy udzielają sobie, na wniosek, pomocy przy ustalaniu adresów osób przebywających na ich terytorium, a w sprawach z zakresu prawa cywilnego, rodzinnego lub pracy sądy udzielają, na wniosek, pomocy przy ustalaniu miejsca pracy i wysokości dochodów osób zamieszkałych w Polsce/na Białorusi.

W korespondencji kierowanej do strony postępowania zamieszkałej na Białorusi winno znaleźć się także:

- pouczenie o treści art. 1135(5) k.p.c. – o obowiązku ustanowienia pełnomocnika do doręczeń w Polsce,

-zakreślenie terminu do ustanowienia pełnomocnika do doręczeń w Polsce,

-wskazanie kto może zostać ustanowiony pełnomocnikiem do doręczeń.

Terminy zakreślane osobom mającym siedzibę/miejsce zamieszkania na Białorusi nie mogą być krótsze niż miesiąc.

W stosunkach z Białorusią zastosowanie ma również konwencja haska z dnia 15 listopada 1965 r. o doręczaniu za granicą dokumentów sądowych i pozasądowych w sprawach cywilnych lub handlowych (Dz.U.2000.87.968).

Link do konwencji dla użytkowników Lexa: https://sip.lex.pl/#/act/16885649

Zarówno umowa dwustronna jak i konwencja nie wykluczają się wzajemnie i mogą być stosowane równolegle.

! Z uwagi na bardzo trudną obecną sytuację Białorusi prosimy o zachowanie szczególnej uważności przy wykonywaniu wniosków tego Państwa o pomoc prawną, aby nie przyczyniać się do prześladowań osób walczących o praworządność i prawa człowieka w tym kraju. W załączniku dodatkowa informacja w tym przedmiocie.