Wyrok TSUE z 21.12.2021 r. w sprawach C 357/19, C 379/19, C 547/19, C 811/19 i C 840/19 (rumuński Trybunał Konstytucyjny)
Publikujemy wyrok Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej dotyczący zasady pierwszeństwa prawa Unii w relacji do orzeczeń krajowych trybunałów konstytucyjnych.
Jego tezy sprowadzają się pokrótce do stwierdzeń:
👉 Zasada pierwszeństwa prawa Unii pod groźbą sankcji dyscyplinarnych zakazuje sądom krajowym, dopuszczania do stosowania orzeczeń krajowych trybunałów konstytucyjnych, jesli są one sprzeczne z prawem UE.
👉 Trybunały konstytucyjne muszą być niezależnymi sądami.
W załączniku publikujemy tekst w języku francuskim. Tutaj możemy znaleźć tłumaczenie niemieckie i rumuńskie.
Aktualnie pracujemy nad tłumaczeniem na język polski (poniżej prezentujemy zasadnicze treści po dokonaniu tłumaczenia):
PKT 3 i 4 SENTENCJI
-
L’article 2 et l’article 19, paragraphe 1, second alinéa, TUE ainsi que la décision 2006/928 doivent être interprétés en ce sens qu’ils ne s’opposent pas à une réglementation ou à une pratique nationale selon laquelle les décisions de la cour constitutionnelle nationale lient les juridictions de droit commun, pourvu que le droit national garantisse l’indépendance de ladite cour constitutionnelle à l’égard notamment des pouvoirs législatif et exécutif, telle qu’elle est requise par ces dispositions. En revanche, ces dispositions du traité UE et ladite décision doivent être interprétées en ce sens qu’elles s’opposent à une réglementation nationale selon laquelle toute méconnaissance des décisions de la cour constitutionnelle nationale par les juges nationaux de droit commun est de nature à engager leur responsabilité disciplinaire.
-
Le principe de primauté du droit de l’Union doit être interprété en ce sens qu’il s’oppose à une réglementation ou à une pratique nationale selon laquelle les juridictions de droit commun nationales sont liées par des décisions de la cour constitutionnelle nationale et ne peuvent, de ce fait et sous peine de commettre une faute disciplinaire, laisser inappliquée, de leur propre autorité, la jurisprudence issue de ces décisions, alors qu’elles considèrent, à la lumière d’un arrêt de la Cour, que cette jurisprudence est contraire à l’article 19, paragraphe 1, second alinéa, TUE, à l’article 325, paragraphe 1, TFUE ou à la décision 2006/928.
3. Art. 2 i art. 19 ust. 1 akapit drugi TUE, oraz decyzję 2006/928 należy interpretować w ten sposób, że nie sprzeciwiają się one przepisom krajowym lub praktyce krajowej, zgodnie z którymi decyzje krajowego trybunału konstytucyjnego są wiążące dla krajowych sądów powszechnych, z zastrzeżeniem, że prawo krajowe gwarantuje wymaganą przez powyższe przepisy prawa Unii niezależność tego trybunału konstytucyjnego, zwłaszcza względem władzy ustawodawczej i wykonawczej. Niemniej jednak, te przepisy traktatu FUE oraz tę decyzję należy też interpretować w ten sposób, że sprzeciwiają się one krajowym przepisom krajowym, zgodnie z którymi każde niedostosowanie się do decyzji krajowego trybunału konstytucyjnego przez sędziów sądów powszechnych rodzi ich odpowiedzialność dyscyplinarną.
4. Zasadę pierwszeństwa prawa Unii należy wykładać w ten sposób, że sprzeciwia się ona przepisom krajowym lub praktyce krajowej, zgodnie z którymi krajowe sądy powszechne są związane decyzjami krajowego trybunału konstytucyjnego i pod groźbą odpowiedzialności dyscyplinarnej nie mogą odmówić zastosowania, w zakresie posiadanej władzy, orzecznictwa wynikającego z tych decyzji, w sytuacji, w której uznają one, w świetle wyroku Trybunału Sprawiedliwości, że to orzecznictwo krajowego trybunału konstytucyjnego jest sprzeczne z art. 19 ust. 1 akapit drugi TUE, z art. 325 ust. 1 TFUE, czy z decyzją 2006/928. Z UZASADNIENIA: PKT 259 Or, une réglementation ou une pratique nationale selon laquelle les arrêts de la cour constitutionnelle nationale lient les juridictions de droit commun, alors que ces dernières estiment, à la lumière d’un arrêt rendu à titre préjudiciel par la Cour, que la jurisprudence issue de ces arrêts constitutionnels est contraire au droit de l’Union, est de nature à empêcher ces juridictions d’assurer le plein effet des exigences de ce droit, effet d’empêchement qui peut être renforcé par le fait que le droit national qualifie l’éventuel non-respect de cette jurisprudence constitutionnelle de faute disciplinaire. Przepisy krajowe lub praktyka krajowa, zgodnie z którą wyroki krajowego trybunału konstytucyjnego wiążą krajowe sądy powszechne w sytuacji, w której te ostatnie uznają, w świetle wyroku prejudycjalnego Trybunału, że orzecznictwo wynikające z tych wyroków konstytucyjnych jest sprzeczne z prawem Unii, stanowią przeszkodę dla zapewnienia przez te sądy pełnej skuteczności wymogom wynikającym z prawa Unii, przeszkodę tym większą, gdy prawo krajowe kwalifikuje ewentualne niedostosowanie się do orzecznictwa konstytucyjnego jako delikt dyscyplinarny. PKT 260 Dans ce contexte, il y a lieu de relever que l’article 267 TFUE s’oppose à toute réglementation ou pratique nationale de nature à empêcher les juridictions nationales, selon les cas, de faire usage de la faculté ou de se conformer à l’obligation, prévues à cet article 267, de s’adresser à titre préjudiciel à la Cour [voir, en ce sens, arrêts du 5 avril 2016, PFE, C-689/13, EU:C:2016:199, points 32 à 34 et jurisprudence citée ; du 19 novembre 2019, A. K. e.a. (Indépendance de la chambre disciplinaire de la Cour suprême), C-585/18, C-624/18 et C-625/18, EU:C:2019:982, point 103, ainsi que du 23 novembre 2021, IS (Illégalité de l’ordonnance de renvoi), C-564/19, EU:C:2021:949, point 93]. Du reste, selon la jurisprudence rappelée au point 227 du présent arrêt, le fait pour les juges nationaux de ne pas être exposés à des procédures ou à des sanctions disciplinaires pour avoir exercé la faculté de saisir la Cour au titre de l’article 267 TFUE, laquelle relève de leur compétence exclusive, constitue une garantie inhérente à leur indépendance. De même, dans l’hypothèse où, à la suite de la réponse de la Cour, un juge national de droit commun serait amené à considérer que la jurisprudence de la cour constitutionnelle nationale est contraire au droit de l’Union, le fait que ce juge national laisserait inappliquée ladite jurisprudence, conformément au principe de primauté de ce droit, ne saurait aucunement être de nature à engager sa responsabilité disciplinaire. W tym kontekście, należy zauważyć, że art. 267 TFUE sprzeciwia się wszelkim przepisom krajowym lub praktyce krajowej, które mogłyby stanowić przeszkodę dla sądów krajowych, w zależności od przypadku, do skorzystania z możliwości czy do wykonania obowiązku, przewidzianych w art. 267 TFUE, do wystąpienia w trybie prejudycjalnym do Trybunału […]. Zresztą, zgodnie z orzecznictwem przypomnianym w punkcie 227 niniejszego wyroku, to że sędziowie nie będą narażeni na postępowania czy sankcje dyscyplinarne z powodu skorzystania z przysługującej im możliwości wystąpienia do Trybunału na podstawie art. 267 TFUE, co należy do ich wyłącznej kompetencji, stanowi gwarancję wynikającą z ich niezawisłości. Tak samo w sytuacji, w której, w następstwie udzielenia przez Trybunał odpowiedzi, sędzia krajowego sądu powszechnego miałby uznać, że orzecznictwo krajowego trybunału konstytucyjnego jest sprzeczne z prawem Unii, odmowa zastosowania przez niego tego orzecznictwa, stosownie do zasady pierwszeństwa, nie powinna w żadnym razie skutkować jego odpowiedzialnością dyscyplinarną.