Uchwała 5/17 Stałego Prezydium Forum Współpracy Sędziów nr 5/2017 z dnia 20.11.2017 r. w sprawie projektu ustawy o Sądzie Najwyższym zgłoszonego przez Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego

Stałe Prezydium Forum Współpracy Sędziów wyraża głębokie zaniepokojenie projektem ustawy o Sądzie Najwyższym zgłoszonym przez Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego. W naszej ocenie projekt ten, nawiązując do programu aktualnie rządzącej partii politycznej, zawiera rozwiązania prowadzące do naruszenia niezawisłości sędziowskiej i niezależności władzy sądowniczej. Dopuszczając do orzekania w Sądzie Najwyższym ławników, projekt nie tylko obniża rangę tego sądu, ale też wprost zrywa z rozdziałem Kościoła od Państwa, dopuszczając do roli ławnika osoby duchowne. Urząd „Rzecznika sprawiedliwości społecznej” pozostaje nieznany ani Konstytucji, ani też żadnej innej ustawie i wydaje się zbędnie konkurować z Rzecznikiem Praw Obywatelskich i innymi istniejącymi już w tym zakresie instytucjami. Wyrażamy także opinię, że przewidziana w projekcie odpowiedzialność materialna sędziów za wydanie nawet nieprawomocnego orzeczenia, które może być uznane przez sąd dyscyplinarny za wadliwe, w sposób nieunikniony będzie miała skutek paraliżujący dla niezawisłego orzekania - rozwiązanie to spowoduje, że sędziowie, zamiast wymierzać sprawiedliwość zgodnie z przepisami prawa, bezstronnie i według swego sumienia, będą zmuszeni w pierwszej kolejności uwzględniać orzecznictwo sądów dyscyplinarnych i do linii tego orzecznictwa dostosowywać swoje wyroki. Wyrok wydany w warunkach pełnej niezawisłości, który nie zyska aprobaty władzy wykonawczej i ustawodawczej, spowoduje, że sędzia sam stworzy możliwość, aby w łatwy sposób zostać usuniętym z zawodu – dość wskazać, że to właśnie politycy mają uzyskać pełny wpływ na obsadę Krajowej Rady Sądownictwa i Sądu Najwyższego.

Stałe Prezydium Forum Współpracy Sędziów stoi na stanowisku, że zgłoszony przez Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego projekt ustawy prowadzi do obniżenia rangi zawodu sędziego, jak i pozycji ustrojowej władzy sądowniczej jako władzy państwowej, niezależnej od innych władz. Projekt ten spowoduje też, że sędziowie, zwłaszcza orzekający w I instancji, staną się łatwym celem potencjalnych ataków zarówno niezadowolonych z wyroku stron, jak i władzy politycznej. Od Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego – członka Krajowej Rady Sądownictwa oczekujemy inicjatyw umacniających niezależność władzy sądowniczej i niezawisłość sędziowską, w szczególności zaś rozwiązań, gwarantujących wolność sędziów od jakichkolwiek nacisków zgodnie z wcześniej składanymi przez Nią deklaracjami, także tymi dotyczącymi współdziałania sędziów w obronie wartości państwa prawa. Wyrażamy także przekonanie, że projekt tak doniosłej ustrojowo ustawy winien być poddany przed jego zgłoszeniem szerokim konsultacjom społecznym, w tym także ze środowiskiem sędziowskim. Konsultacji takich w tym wypadku zabrakło, a sam projekt został zgłoszony w sposób równie zaskakujący, jak ma to miejsce w wypadku działań Ministerstwa Sprawiedliwości.